یادگیری و انتخاب ها در دوران کهنسالی

ادوار زندگی انسان به دوره های تمرکز در یادگیری و رسوخ درون انسان و عدم آن تقسیم می شود،بهترین دورانی که انسان می تواند به یادگیری امور دشوار بپردازد و ملکات رفتاری و اخلاقی را در خود راسخ نماید،دوران جوانی است،دورانی که در خصوص آن در روایات افزوده شده؛«مَنْ تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ کانَ بِمَنْزِلَةِ الْوَشْمِ فِى الْحَجَرِ وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ کَبیرٌکانَ بِمَنْزِلَةِ الْکِتابِ عَلى وَجْهِ الْماءِ»؛هر کس در جوانى اش بیاموزد ، آموخته اش مانند نقش بر سنگ است و هر کس دربزرگ سالى بیاموزد، مانند نوشتن بر روى آب است.(نوادر راوندی،ص132)؛اما دوران کهنسالی به دلیل فقدان قابلیت های رشد دهندگی درون انسان و عدم قوای تعلم لازم،آداب و علوم و تخلق ها به سختی درون فرد شکل خواهد گرفت و اگر امری نیز شکل بگیرد،عمق نداشته و تنها به زمانی محدود خلاصه می شود.

توان فکری و روانی انسان در دوران پیری

دوران کهنسالی به تصریح قرآن کریم دوران ضعف و فتور جسمی انسان بوده و این ضعف تنها در توان جسمی او خلاصه نمی گردد بلکه توان تصمیم گیری،ظرفیت فکری و رشد روانی او نیز با همین افت روبه رو خواهد شد.لذا اگر انسان نتواند در دوران شکوفایی و اوج نشاط خود تصمیمات جدی زندگی خود را اتخاذ نموده و رویکرد سالمی را در پیش گیرد،حواله دادن این اصلاح به ایام کهنسالی تنها فریب دادن خود و چشم بستن بر حقائق زندگی خود است.به میزانی که انسان در دوران قبل از پیری توانسته باشد از توان فکری و تحلیلی مناسبی برخوردار باشد در دوران پیری خواهد توانست از آن استفاده نموده و این رفتارها تنها زمانی ملکه رفتاری او می گردند که بتوان در دوران کهنسالی از آن بهره جست که در دوران جوانی و میان سالی تبدیل به خوی رفتاری انسان گشته باشند.